SenzVirat

Jak urządzić mieszkanie dla osoby z dysfunkcją narządu ruchu

Projektowanie lub przystosowanie mieszkania pod kątem potrzeb osoby z dysfunkcją narządu ruchu (zwłaszcza poruszającej się na wózku inwalidzkim) wymaga zastosowania specjalnych rozwiązań, by osoba taka mogła bez problemu dotrzeć do wszystkich jego części i nie doświadczać utrudnień w korzystaniu z wyposażenia. Przy tym najważniejsze są indywidualne potrzeby danej osoby, gdyż będą one inne, gdy korzysta ona z wózka, a inne, gdy np. porusza się o kulach, więc nie wszystkie poniższe wytyczne mogą okazać się konieczne do zastosowania w praktyce.

Jeśli chodzi o drzwi, muszą one mieć odpowiedną szerokość – nie mniej niż 90 cm. Zamki i blokady w drzwiach zewnętrznych powinny się znajdować na wysokości 80-100 cm, a wizjer – na wysokości wzroku (110-120 cm dla osoby na wózku, 140-160 dla osoby stojącej). Drzwi przeszklone powinny mieć zabezpieczenie przez uderzeniem kołami wózka.

Okna też powinny być osadzone na odpowedniej wysokości (80-85 cm od podłogi) i zapewniać łatwe otwieranie – jest np. możliwość instalowania okien otwieranych przesuwnie w pionie z możliwością blokady na określonej wysokości. Okna połaciowe powinny się dać otwierać z wysokości 80-120 cm lub za pomocą zdalnego sterowania.

W miarę możliwości należy unikać progów i różnic poziomów podłogi między pomieszczeniami. Jeśli takie przeszkody już istnieją, a gruntowna przebudowa nie jest możliwa, można zastosować pochylnie lub listwy podprogowe. Powierzchnie podłog powinny być antypoślizgowe, a zarazem nie blokować kół wózka (unikajmy np. dywanów z długim włosem). W pomieszczeniach musi być wystarczająco dużo miejsca, by dało się swobodnie poruszać bez zawadzania o ściany i przedmioty (dla wózków – 120 cm szerokości korytarza lub przejścia, narożniki i zakręty korytarzy z ogranicznikami, przestrzenie manewrowe na zakrętach min. 150 cm średnicy).

Przejdźmy teraz do rozplanowania poszczególnych pomieszczeń. Łazienka została omówiona w osobnym artykule; tutaj skupimy się na kuchni i sypialni. W kuchni nie są niezbędne specjalne urządzenia; natomiast, tak jak reszta mieszkania, powinna ona być pozbawiona progów i mieć odpowiednio szerokie wejście (w przypadku kuchni zamkniętej). Zaleca się, by ciąg kuchenny (chłodziarka, zlewozmywak, miejsce do gotowania) nie miał załamań utrudniających przemieszczanie się wzdłuż niego. Najlepiej, by płaszczyzna robocza znajdowała się 80-85 cm od poziomu podłogi, natomiast jej głębokość wynosiła 55-60 cm, a szerokość min. 90 cm. Należy też odpowiednio rozplanować szafki, by najczęściej używane przedmioty znajdowały się na wysokości 70-100 cm. Polecane rozwiązania to szafki typu cargo bądź z półkami obrotowymi.

W sypialni również ważna jest wolna powierzchnia do swobodnego poruszania się bez zawadzania o meble. Rodzaj łóżka zależy od indywidualnych potrzeb i preferencji. Można zastosować rozwiązania ułatwiające przechodzenie z wózka na łóżko i odwrotnie – np. łóżko o regulowanej wysokości, uchwyty albo podnośnik. Spotyka się także łóżka wyposażone w telefon i panel sterujący, by można było np. otwierać okna bez wstawania.